Onderzoek! Of te wel Artistic Research. Wat is het en wat heb je eraan?

De afgelopen jaren begon het begrip Artistic Research steeds opdringeriger mijn blikveld binnen te huppelen. Dan was er weer een conferentie over Artistic Research, voorafgaande aan het opstarten van een Master met als discipline Artistic Research. Dan was er weer ruzie over Artistic Research: in de krant maar ook op een verjaardagsfeestje waar ik was, en waar een voorheen zeer gewaardeerde vriend mij eens fijntjes uitlegde wat zij bij de universiteit van Artsitic Research als onderzoekspraktijk dachten. En dan was er weer commotie omdat een promotieonderzoeksvoorstel te veel research en te weinig artistic bevatte volgens de beoordelingscommissie.

Waarom heeft iedereen het er nou toch steeds over?

Daar zij natuurlijk meerdere redenen voor, maar de belangrijkste reden waarom het in mijn blikveld, het blikveld van een studieleider kwam was dat het kunstonderwijs in de afgelopen jaren op een belangrijk punt verandert is.
Jullie kunne aan een kunstacademie in 4 jaar je bachelor halen. Als je dan meteen, of later wilt, kan je een master doen. En als je later dan nog eens een stap in je artistieke leven wilt zetten, dan zouden je zelfs een PhD kunnen gaan doen. Dit is nieuw in de kunsten en de eerste kunstenaars werken nu aan hun PhD.

Dit is ook de tijd dat kunstenaars de mogelijkheid van een master en dan eventueel een PhD in hun idee van loopbaan gaan inbouwen. Misschien wel een master in het buitenland. Dat zijn spannende mogelijkheden.
Dit nieuwe traject heeft wel ook tot gevolg dat er nu veel kritische aandacht is voor de kunstenaarspraktijk. Waar bestaat die eigenlijk uit? Wat is het aandeel onderzoek hierin? Hoe verhoudt zich deze praktijk tot die van de andere wetenschappen waar dit traject al langer bestond?

Ik wil met deze lezing graag bijdragen aan het formuleren van een praktijk rond Artistic Research die recht doet aan het vermogen en de eigenaardigheid van de kunstenaarspraktijk, vooral binnen de academie en hopelijk ook daarbuiten. Ik denk dat het belangrijk is om dit begrip vanuit onze eigen visie te formuleren, zodat wij niet in de klauwen van de andere wetenschappen verstrikt raken. Maar we moeten ook een helder begrip ontwikkelen, zodat jullie wel aan de toets vanuit andere wetenschappen kunnen voldoen.
Voor deze lezing ben ik meer dan schatplichtig aan de gesprekken en discussies die ik met mijn collega’s over dit onderwerp heb gevoerd. Met name Karin Krijgsman en Michiel van Opstal. Mocht ik de plank toch nog mis slaan dan ligt dat uiteraard aan mijn gebrek aan inzicht, niet aan hun verkeerde input.

Andrea Stultiens, Low Land - High Hills 2004-2007 (www.andreastultiens.nl)

Artistic Research zou je vrij kunnen vertalen naar Onderzoek in de Kunst, of misschien wel Kunstenaarsonderzoek, of onderzoek op een artistieke manier, of onderzoek anders dan wetenschappelijk namelijk artistiek… Je ziet: vertalen van het begrip alleen al geeft problemen. Ik hanteer voor nu maar eens Artistic Research, onvertaald, en ga ervan uit dat wij met z’n allen met een soort Kantiaans Andenken wel begrijpen wat daarmee ongeveer bedoelt wordt. Ik zal later proberen om tot een duidelijkere definitie te komen.
Het onderdeel ‘research’ kan makkelijk naar ‘onderzoek’ vertaald worden en dat begrip ligt tegenwoordig behoorlijk losjes in de mond. Voorbij zijn de tijden dat je een kunstenaar vroeg wat hij deed en die ‘nou, gewoon’ antwoordde! Nee, nu is het antwoord: ik doe onderzoek naar hoe publiek de openbare ruimte nog is en hoe de gebruiker ervan wordt geconditioneerd en gemanipuleerd! (dit voorbeeld heb ik dankbaar van Camiel van Winkel over genomen, het gaat over het werk van Dirk van Lieshout) Afbeelding Frictional Mall, filmstill, 2003, (www.dirkvanlieshout.com)
In het voorbeeld wordt de term onderzoek gebruikt, maar is dit wel een onderzoek? Of is dit een onderneming die aan de eerste wet van onderzoek ten prooi valt: namelijk die van de cirkelredenering: Dirk van Lieshout weet al lang wat hij van de openbare ruimte vindt en zijn werk verduidelijkt dit standpunt gewoon.
Sterrenkundige Vince Icke zegt niet voor niets: Echt onderzoek is een reis door Terra Incognita, onbekend terrein!

Migropolis 2009, Martin Scheppe en Universiteit van Venetie, (www.migropolis.com)

Toch vindt er ook een behoorlijke inflatie van het begrip onderzoek plaats.En hier moet ik als opleider de hand in eigen boezen steken: dat komt mede door ons. Want laat ik eerlijk zijn, hoe vaak zeg ik niet tegen studenten: doe daar meer onderzoek naar, heb je dat wel onderzocht… Maar wat bedoel ik daar nou mee? Bedoel ik kwantitatief onderzoek, empirisch onderzoek, kwalitatief onderzoek of ontwerp onderzoek? Of bedoel ik gewoon: denk er nog eens over na! Zolang ik dat niet helder heb is het terecht dat mij op verjaardagsfeestjes de oren worden gewassen.
Het is van belang om het als academie met elkaar eens te worden over wat wij onder onderzoek verstaan, welke criteria wij daarvoor hanteren en welke methodes wij toepassen om onze studenten vertrouwd te maken met de onderzoekshouding die wij bedoelen.

Willem Popelier, …and Willem 2010, Rejected Identities, 2009 (www.willempopelier.nl)

De afgelopen jaren hebben verschillende mensen getracht het begrip Artistic Research op een discursieve manier te definiëren: hoe is het begrip anders of gelijk aan wetenschappelijk onderzoek? Dat leverde voor Artistic Research niet zo’n positief beeld op: Artistic Reasearch is vaak niet duidelijk probleem-gebaseerd (een voorwaarde volgens de wetenschappelijke gemeenschap), haar verloop is vaak niet stapsgewijs volgbaar en overdraagbaar (ook weer zo’n voorwaarde) en haar output is zowel kwantitatief als ook kwalitatief slecht meetbaar: hoeveel publicaties in gezaghebbende tijdschriften of boeken, hoe vaak geciteerd? Dat is waar de reguliere wetenschap het belang van onderzoek tenslotte aan afmeet.

Wanneer beschreven wordt wat de praktijk van Artistic Research kenmerkt in tegenstelling tot die wetenschappelijke praktijk, wordt vaak de romantische oorsprong van het hedendaagse kunstenaarsbegrip duidelijk: open en fluïde, het aangaan van een onderzoek zonder vooraf gedefinieerde uitkomst, het unieke vermogen van kunstenaars om onvoorziene verbanden te leggen en vanuit verschillende perspectieven te reflecteren, de holistische kijk die de kunstenaar als centrum van het onderzoek betrekt. Het doet allemaal sterk denken aan het wetenschapsbegrip van Goethe, het begrip van Zarte Empirie: Het was Goethes overtuiging dat wetmatigheid of zelfs theorie te deduceren was wanneer men empirische observatie in verband bracht met de onderzoeker zelf en zijn ervaringen, als ook met het verleden en de toekomst van hetgeen hij onderzoekt. Een holistisch observeren waar die drie niveau’s: weten, observeren en ervaren tot wetenschappelijk inzicht leiden.

En is Goethe eigenlijk zelf niet de belichaming van de kunstenaar zoals wij hem vandaag graag zien? Goethe was dichter, filosoof, criticus en wetenschapper. Vandaag zouden we met de woorden van Dieter Lesage zeggen: “You are a video maker, but also a writer . You have a magazine, you’re an editor, but you also organize conferences, you make interviews with intellectuals. You organize a conference when you present a journal, you insert video stills of interviews with intellectals in your journal....etc etc” en zo gaat het nog 4 pagina’s door, uit A Portrait of the Artist as Researcher.
Er is niets mis met de romantische herkomst van de onderzoekshouding uit de romantiek. Anders dan vaak populair gedacht wordt, was de Romantiek namelijk ook scherp, kritisch en in veel opzichten nog steeds actueel.

Susanne Kriemann, Schwerkoerperbelastungskoerper Berlin, 2008,(www.susannekriemann.info)

Vooral in de Verenigde Staten is het Neo Romantische Artistic Research begrip heel actueel. Het wordt naar voren geschoven om hedendaagse maatschappelijke problemen aan te gaan. De reguliere wetenschap wordt afgewezen: “het streven naar eenduidige antwoorden op heldere vragen leidt tot eendimensionale producten” stelt Graeme Sullivan, en kijk wat dat ons maatschappelijk gebracht heeft!
Een vriendin van mij bijvoorbeeld studeerde wiskunde, ging bij een bank in New York werken en deed de hele dag niets anders dan derivaten uitrekenen: of te wel Risicovolle hypotheken en wat je eraan kan verdienen. Allemaal volgens de klassieke regels van de wetenschap. Misschien hebben we de crisis wel aan haar wetenschappelijke kunde te danken.
Graeme Sullivan ziet in Artistic Research een betere weg: Artistic Research geeft geen antwoorden, maar stelt slechts vragen, het biedt geen verklaringen maar leidt tot begrip, zo stelt Sullivan die tot de belangrijkste denkers van deze opvatting behoort.

Alan Sekula Fish Story 1995 en Performance under working conditions 2003, (www.wdw.nl/project.php?id=95)

Dat er op dit moment veel politieke wil voor deze zienswijze in de VS bestaat bewijst Sullivans benoeming tot Director of the Penn State School of Visual Arts, een zeer gerenommeerde universiteit.
En misschien is Artistic Research zoals Sullivan die beschrijft en de kennis, de producten of de handelingen die daaruit voortkomen wel een beter bod op de toekomst, maar dan zullen wij wel wat preciezer moeten worden dan Sullivan het wil. Hij ziet namelijk eigenlijk elke vorm van artistieke productie als onderzoek en dus als bron van belangrijke kennis. Hmmm, is dat genoeg voor het onderwijs vraag ik mij zo af.
Laten wij in het onderwijs beginnen een zorgvuldige onderzoekspraktijk op te bouwen nog zonder ons deze grootse en meeslepende maatschappelijk taken op te leggen.

Voorwaarde hiervoor is dat wij het begrip Artistic Research zo definiëren dat het recht doet aan de eigenaardigheid van onze praktijk. Ha! Zeggen dan de wetenschappers, dat is andersom redeneren: je moet toch eerst de regels kennen en je praktijk erop aanpassen. Maar de waarheid is dat het in de wetenschap niet anders is. Wanneer de verschillende disciplines, humaniora en de exacten, bij elkaar gaan zitten om een gemeenschappelijke onderzoekspraktijk te beschrijven is het resultaat telkens zo algemeen dat het op zowat alles kan slaan. Nee, de onderzoekspraktijk is contextgebonden. De taak aan ons om de context goed te beschrijven, methodes te hanteren en criteria te beschrijven voor het beoordelen van de onderzoeksfase van het ontwerpen of maken.

Onderzoek is vaak een verweven geheel dat uit verschillende factoren bestaat: wat je leest, weet, opmerkt, ziet, al gemaakt hebt, de verbeelding en dat wat je gewogen en verworpen hebt. De kunst van Artistic research zit hem erin dit geheel systematisch en inzichtelijk te krijgen.

Gerhard Richter, Atlas, (www.gerhard-richter.com/art/atlas)

Waarom is dit nou van belang? Alleen een leesbaar proces maakt het mogelijk om zelf op je stappen te reflecteren, anderen uit te nodigen om met je mee te denken en er over te discussiëren. Dat is hoe leren en groeien plaats kan vinden.
Daarnaast zul je zien dat het onderzoek naar wat anderen al gedaan en gezegd hebben over je onderwerp, het contextualiseren van je onderzoek, je helpt om je eigen positie helder te krijgen en over te brengen. Al deze stappen zorgen ervoor dat onderzoek en maken één geheel worden. En zo ontstaat kennis en werk die verdieping brengt.

Vaak hebben studenten die net beginnen nog het gevoel dat originaliteit de belangrijkste uitkomst van je studie zou moeten zijn. Gelukkig verandert dat tijdens jullie studie. De academie heeft onderzoek centraal staan in het curriculum. Ons gaat het juist om uitbreiding en verdieping van kennis en werk. Dat iets waarde kan hebben voor anderen komt namelijk op die wijze tot stand.

Petra Stavast, Libero 2009, (www.petrastavast.com

Om nog even terug te komen op de PhD mogelijkheid. Zou je daar nou een betere kunstenaar van worden? Het antwoord is: misschien, maar dat is niet het punt. Dat is niet het punt in de reguliere wetenschap en ook niet in de artistieke. Het punt is met je onderzoek bij te dragen aan de kennis, reflectie, uitbreiding en verdieping van een gedeelde praktijk. We zullen over ongeveer 10 jaar voldoende PhD onderzoeken, misschien wel van sommige van jullie hebben om te kijken of het werkt.
Maar ik denk dat wanneer wij beginnen met een kritische en leesbare onderzoekspraktijk voor onszelf in te richten zodat erop kunnen reflecteren en de criteria ervoor kunnen over brengen en delen, dan komt het goed.

Michiel van Opstal schrijft zijn Hand-out Artistiek Onderzoek:
Wees nieuwsgierig
Wees kritisch op je onderwerp
Wees kritisch op jezelf
Heb experimenteerdrift
Reflecteer!


Vijf stappen lijken essentieel voor het uitvoeren van een leesbaar proces, ze volgen elkaar op:

1. Het presenteren van de context van het onderzoek en het beschrijven van de probleemstelling.
Je eigen onderzoek in verband brengen met eerder onderzoek op dit gebied verduidelijkt je positie die ten opzichte hiervan inneemt, het beschrijven van je probleemstelling toont de verbanden met de bestaande artistieke praktijk en hoe je daarop reageert.

2. Theoretisch kader
Een integraal aspect van onderzoek is het verduidelijken van je theoretische uitgangspunten van waaruit je het onderwerp benadert en je conclusies trekt.

3. . Coherentie van het onderzoek
Wanneer je onderzoek presenteert moet de lezer of kijker je voortgang van je werk kunnen volgen, ook al zitten daar bijvoorbeeld intuïtieve sprongen binnen het creatieve proces in. Hiervoor zal je het proces in fases moeten beschrijven waarin schets, analyse en reflectie samen gaan.
Laat zien hoe je verschillende bronnen en materialen in verband met elkaar staan door ze voor de kijker op een leesbare manier te ordenen. Dit geeft de kijker de gelegenheid om op de cruciale kruispunten van je onderzoek je vervolgstap of conclusie te wegen en er op reageren

4. Bruikbaarheid en overdraagbaarheid van de resultaten van het onderzoek
Een stap in het onderzoek behelst ook het overwegen en verduidelijken in welke mate je onderzoek door anderen uitgebreid of overgenomen kunnen worden.

5. De betekenis en het belang van de resultaten voor de bestaande praktijk en de onderzoeksgemeenschap
Het onderzoek moet ten slotte ook verduidelijken hoe de resultaten relevant zijn voor anderen, hoe ze reflecteren op de praktijk en hoe ze bijvoorbeeld anders gecontextualiseerd kunnen worden: voor onderwijs, instituties of praktijk.
Het beoordelen van deze effecten is een belangrijke dimensie van de betrouwbaarheid van Artistic Research.


Literatuur:
Dieter Lesage. A Portrait of the Artist as a Researcher. Vector.arta si cultura in context/art and culture in context 04/07, pp168-171

Mika Hannula, Juha Suoranta, Tere Vaden. Chapter 5: The Meaning of Artistic Research. In: Artistic Research-thories, methods and practise. Academy of Fine Arts, Helsinki 2005

Steven Scrivener. Reflection in and on action and practice in creative-production doctoral projects in art and design. Working Papers in Art and Design 1 (2000)

Camiel van Winkel. Flexibele multipliciteiten. Het discours over onderzoek in De kunst. De Witte Raaf, nr 122 juli-augustus 2006

Petran Kockelkoren. Art as Research? http://doc.utwente.nl/Kockelkoren4art

Henk Borgdorff. Onderzoek in het Kunstonderwijs. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs, november/december 2009

Richard Buchanan. The Problem of Research in Art and Design. In: Research in Art and Design in Finish Universities. Academy of Finland, maart 2009, pp 21-23

Graeme Sullivan. Art Practise as Research. Inquiry in Visual Arts. 2nd edition 2010

Michiel van Opstal. Handout Artistiek Onderzoek. AKV/StJoost, 2010-09-16

Frank van de Salm
21 Photography Clichés That Should Just Go Away
by Reuel Golden on September 20, 2010

We’ve all seen photography subjects or techniques get recycled, repurposed and endlessly reappear like an uninvited houseguest. We asked some of the photo industry’s greatest, a collection of famous shooters, photo editors and creative directors, what photography clichés, subjects, styles and techniques, they really don’t want to see anymore.

This is what they said in no particular order and very anonymously:
1. Faux Polaroid looking images. Bring back the real Polaroids!
2. Photographing little [uninteresting] towns that nobody’s ever heard of.
3. Mad Men influenced photos. Please find a new look to rip-off.
4. Tilt shift.
5. Smiling children from poor countries.
6. Fisheye lens.
7. Referencing old paintings, usually by a Dutch master.
8. People with dependency issues.
9. Anything shot with an iPhone.
10. Environmental portraits of family members looking sad.
11. Passing off nudes as progressive or edgy, when we all know that they’re easy
crowd pleasers (Yes, I’m looking at you Ryan McGinley.)
12. Pictures of random objects in your daily life, you’re not William Eggleston.
13. Actresses or models as 20s flappers.
14. Lazy on-flash photos trying to pass themselves off as Terry Richardson or Juergen Teller style Katy Baggott.
15. Pictures of Cuba, until after there is a new regime (please!)
16. Pregnant partners – always photographed in black and white.
17. Coney Island.
18. Children’s beauty pageant contestants.
19. Surfers.
20. Cyan filters, it didn’t look great in the 1990s, so what’s changed?
21. Unmade beds.

This list is by no means exhaustive, so please – to use a cliché - feel free to put in your own two cents
http://thephotoletariat.com/21-photography-cliches-that-should-just-go-away/

Point and Shoot - Martha Rosler
13 november t/m 13 februari 2011
Martha Rosler is een van de grootheden van de conceptuele en maatschappijkritische kunst die bloeide vanaf de jaren zeventig. Met een carrière die meer dan vier decennia omspant, beïnvloedt ze steeds nieuwe generaties kunstenaars. Woonachtig in New York werkt ze met video, fotocollages, tekstbeelden, installaties en performances. Haar oeuvre is te zien als een persoonlijk commentaar op de hedendaagse wereld – waarbij vaak het perspectief van de vrouw uitgangspunt is – en hoe de omgeving onze beelden en perceptie beïnvloedt.
Met Point and Shoot presenteert het SM's de eerste solotentoonstelling van Martha Rosler in Nederland. Door Rosler is een selectie uit de video's vanaf de jaren zeventig gemaakt. Hiernaast zullen twee recente series fotocollages te zien zijn: de Iraq Series uit 2008 en een serie bloemenfoto's uit New York (1990-2004). Representeren de video's de volle breedte van haar thematiek, in de keuze uit de collages worden juist twee uitersten uit haar oeuvre getoond: actuele maatschappijkritiek tegenover persoonlijke leefwereld.

Op zondag 14 november zal Martha Rosler in het Provinciehuis 's-Hertogenbosch de derde Hermeslezing uitspreken met als titel 'Beeldende kunstenaars en de opkomst van de creatieve klasse'. Informatie en opgave: Hermeslezing.nl.

In zijn nieuwste fotoserie 'Le Retour du Père' keert Bert Sissingh nog eenmaal terug naar het ouderlijk huis en zijn inmiddels hoogbejaarde vader.
De onverholen tweestrijd en de hulpeloze verveling uit de eerdere series 'The End of History' en 'The Family of Man' lijken door de zoon te zijn verruild voor een meer volwassen houding tegenover het langzame maar meedogenloze verouderingsproces van de vader.
Door verzet of berusting te verruilen voor een actieve en zelfbewuste identificatie met de vader wordt de zoon alsnog in staat gesteld een gelijkwaardige positie te veroveren.
Het decor van witte lakens waartegen deze allerlaatste vader-zoon tableaus zich afspelen lijkt zo niet langer een onverwerkt verleden toe te dekken, maar staat eerder symbool voor een nieuw begin en een herwonnen vrijheid.
De ‘eeuwige terugkeer’ van de vader maakt zo plaats voor een eenmalig gebeuren van hoop, afscheid en verzoening.
Nog meer dan voorheen wordt het ‘medium’ fotografie ingezet als actieve bemiddelaar binnen menselijke relaties. Fotografie overstijgt zo haar puur documentaire karakter door in beelden te reiken tot voorbij de grenzen van de zichtbare werkelijkheid.

Cokkie Snoei
Hazenstraat 11
1016 SM
Amsterdam
Netherlands

Gunung Angung
Well, it is time to start working again, lets go!

Eindexamen Master Fotografie 2010
Voor de vijftiende keer voltooien studenten fotografie, grafisch ontwerp en beeldende kunst hun Masters opleiding aan de kunstacademie AKV/ST. Joost te Breda en Den Bosch. In dit jubileumjaar organiseren de kunstacademie en Breda's Museum een tentoonstelling van hun werken. Er is o.a. werk te zien van Annette Behrens, Ted Oonk, Don Sars, Anaïs López, Willem Popelier en Suzanne de Bruin.

De laatste plek waar je zou denken een prachtige foto tentoonstelling te zien: het Amsterdam Uitvaartmuseum! Maar daar is nu Funeral Train te zien, foto's van Paul Fusco die meereizde met de trein die het lichaam van Bobby Kennedy overbracht van New York, waar hij vermoord werd, naar Washington voor de begrafenis. Langs het spoor staan duizende mensen om Kennedy de laatste eer te bewijzen. De serie is ruim 30 jaar verborgen gebleven voor het publiek tot dat het werk in 1998 voor het eerst gepuliceerd werd. Nu is het werk voor het eerst in Nederland te zien. Een 'once in a lifetime' tentoonstelling, dus gaat dat zien!!!!

Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover, Kruislaan 124, Amsterdam
In samenwerking met het SNS REAAL Fonds organiseerd Tot Zover (Nederlands Uitvaart Museum) in 2010 een aantal tentoonstellingen. Gastcurator voor dit jaar is Erik Kessels.

Prachtig timelapse filmpje

Komt dat zien!www.doku-arts.com

BOEK PRESENTATIE: EN WILLEM. DOCUMENTATIE VAN EEN JEUGD.

Op donderdag 10 juni presenteert Flip Bool het boek xxx en Willem. Documentatie van een jeugd in de Flatland Gallery, Utrecht. De presentatie begint om 19.00 uur, en duurt tot 21.00 uur.

Uit het persbericht van de uitgever Post Editions:

en Willem is de fotografische zoektocht naar identiteit en representatie die Willem Popelier onderneemt aan de hand van zijn eigen levensgeschiedenis. Het is het verhaal over de jeugd van een gescheiden tweeling. Door middel van een uitgebreide stamboom en fotografie wordt het verhaal systematisch in kaart gebracht en uitgewerkt. Voor meer informatie: www.willempopelier.nl

Flatland Gallery, Lange Nieuwstraat 7, Utrecht.

Voor de snelle beslissers:
Op 3 juni houdt Julian Germain een lezing bij Fotodok in Utrecht!

Portfoliodag Master Fotografie AKV|St.Joost
20 mei, vanaf 10.00 uur, Nederlands Fotomuseum Rotterdam
Op donderdag 20 mei is er de mogelijkheid om in het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam je portfolio te laten zien en te praten over de mogelijkheden die de Master Fotografie biedt. Er zullen docenten, studenten en alumni aanwezig zijn met wie je je werk kan bespreken en al je vragen kan stellen.
Als je aan deze dag wilt deelnemen, meld je dan aan bij m.bestebreurtje@avans.nl

Do it yourself!

Do it yourself!

Als je op de bovenstaande kleine versie van de titel klikt, kom je bij de bijdrage van Marga Rotteveel aan het New York Photofestival 2010!

Hans Rosling's new insights on poverty | Video on TED.com

Hans Rosling's new insights on poverty | Video on TED.com

Neem even 19 minuten om even over iets anders na te denken, geinspireerd te raken en op het laatst totaal verrast!

Deel twee van de reis

Na het relatief kalme Chicago is New York weer die heerlijke stomp in de maag: luid, druk en vol energie. Wij zijn nog niet geland of ik heb al een sms’je van Jim Ramer, hoofd van de master fotografie aan Parsons New School of Design. (http://www.newschool.edu/parsons) Het is zondag, maar dat betekent niet dat hij niet al vandaag al wil afspreken. De gebouwen van Parsons liggen allemaal rond 14de en 6de, aan het begin van downtown. Ik krijg een rondleiding langs de studio’s, die allmaal ook draadloze computerstations hebben voor de digitale achterwanden, de doka’s (jawel, nog 24 kleurenplaatsten en 22 zwartwit en machines) een centraal printlab en een uitleen alsof ik in de grot van Aladin beland ben. Het gebouw is 16 uur per dag open en zeven dagen per week operationeel. Maar ja, een studiejaar bij de master kost dan ook 36.000 dollar per jaar…
Studenten kunnen een beurs krijgen van Parsons, die kan afhankelijk van het talent van de student tot 50% oplopen.
Jim is een grappige, maar vooral erg scherpe man. Hij werkt met de afdeling beeldende kunst aan een project onder de titel Exquisite Corps, waarbij studenten aldoor kleine projecten aan elkaar doorgeven, die halen het letterlijk of figuurlijk uit elkaar en antwoorden en opnieuw met hun eigen werk weer inzetten. Intussen hebben zij dit project uitgebreid door op de zelfde manier samen te werken met studenten van de Sidney College of the Arts (http://www.usyd.edu.au/sca) en een polytechnische universiteit in Bejing. Wij gaan nu onderzoeken hoe ook wij bij dit project kunnen aanhaken.
Daarnaast is Jim een onderzoeksgroep begonnen en ons uitgenodigd om deel te nemen, ook ook wetenschappers van MIT (http://web.mit.edu) zij erbij betrokken. Met elkaar wordt er gesproken over de implicaties voor de fotografie van de technologische ‘leap’ die nu genomen wordt: memorykaarten die zoveel informatie per beeld kunnen opnemen dat je alle keuzes voor je beeld, focus, belichting en contrast pas achteraf hoeft te nemen. Of slowmotioncamera’s die 1000 beeldjes per seconde maken, allemaal van perfecte kwaliteit.
Alhoewel het onderwijssysteem in de VS toch echt anders is dan bij ons, is ook hier weer duidelijk dat studenten overal het zelfde zijn! Toen ik vertelde dat Exquisite Corps wellicht goed zou werken voor het opstarten van studenten, omdat zij de neiging hebben om in het begin nogal te aarzelen voor ze iets maken, zegt Jim: Graduate Paralisis, een bekende ziekte!

Op maandag heb ik dan nog samen met de adjunct directeur van StJoost een gesprek bij Pratt (http://www.pratt.edu). Zij zitten ook Downtown. Pratt heeft vergelijkbare masters als StJoost: Interieur Ontwerpen, Grafische Vormgeving, Animatie en Beeldende Kunst. Fotografie zijn ze aan het opzetten. Dan is het heel erg de moeite waard om niet zozeer op niveau van de studenten uit te wisselen, maar vooral op niveau van het curriculum. Ervaringen delen en van elkaar leren is dan nuttig. Het contact met Pratt kwam tot stand via Tom Klinkowstein, hij gaf begin jaren tachtig les aan StJoost en nu aan Pratt. Tom had in 1979 al een emailadres, hij was zowat de eerste buiten het CERN. Hij had een draagbare processor met schelpen waar je dan een telefoonhoorn op moest leggen! De secretaresses van StJoost dachten toen echt dat hij van een andere planeet kwam. Maar ook nu is Tom nog even hip, facebook en Twitter is helemaal zijn medium. ‘Your networth is your network’ zoals ze in New York zeggen. Hij is een inspirerende man die misschien wel voor StJoost als e-coach zou kunnen werken. Als afsluiting gaan we nog naar de campus voor de bachelors van Pratt. Dat ligt in Brooklyn, allemaal bakstenen gebouwen in een prachtige beeldentuin. Als ik daar rondloop en al die wakkere studenten zie krijg ik zin om er meteen te gaan studeren! Ik zou dan wel flink moeten betalen, maar als wij niet uitkijken moet dat in Nederland binnenkort ook.

De vulkaanuitbarsting heeft ook mijn reis beinvloed. Ik kon gelukkig met zo’n beetje de eerste intercontinentale vlucht mee naar Chicago, maar een hoop andere Europese deelnemers aan het symposium lukte dat niet meer. Meer dan 40 deelnemers bleven weg en dat maakt alles veel kleiner, maar ook wel intiemer. Tijdens dit symposium volg ik vooral de sessies die gaan over “Kunst en Onderzoek’’, een onderwerp dat ook in Nederlandse academies een belangrijk vraagstuk vormen. Hoe definieren wij onderzoek en hoe verhoudt zich dat tot wetenschappelijk onderzoek? Telkens weer lijkt er een onvergelijkbaar vocabulair tussen de Universiteiten en de kunstacademies, wij spreken elkaar taal maar slecht. Er zijn een aantal leuke en interessante sprekers, maar het leukste inzicht komt van een dame uit Nieuw Zeeland die de tip heeft om vooral met mensen uit de exacte wetenschappen op te trekken. Deze lijken veel meer in tune te zijn met hoe kunstenaars opereren dan mensen uit de geesteswetenschappen. Wetenschappers uit de exacte hoek voelen zich ook prima op hun gemak met termen als creativiteit en inspiratie met betrekking tot hun eigen onderzoekswerk, veel meer dan bijvoorbeeld historicie of filosofen.
Ik probeer deze reis ook zoveel mogelijk mensen te spreken die met fotografie en onderwijs bezig zijn. Voor mij is het belangrijk te weten of wij met onze master wel in de pas lopen met internationale ontwikkelingen. Ik heb een ontmoeting met Karen Irvine, hoofdcurator van het Museum of Contemporary Photography. Dit museum is aan het Columbia Colege of Art verbonden en bestaat al dertig jaar. Zij hebben een onafhankelijk tentoonstellingsbeleid, maar vervullen een belangrijke rol in het onderwijs. Terwijl ik met Karen rondloop is er net een les gaande, een docente staat met een foto vanSally Man in haar handen uitleg te geven. Docenten mogen hier uit de collectie putten voor hun lessen, oh wat zou ik dat ook graag willen: tijdens de lessen niet naar plaatjes kijken, maar naar foto’s. Het Museum heeft een samenwerkingverband met ABNAmro en stelt regelmatig Nederlandse fotografie uit de collectie van deze bank tentoon.
Mijn volgende ontmoeting is met Bob Thall, hij is de leider van de master fotografie aan de Coloumbia College of Art. Het is een leuk en collegiaal gesprek waaruit blijkt dat studenten in de VS geen haar anders zijn dan in Nederland. Enig verschil is dat de studenten hier hun studie zelf betalen, 12 to 18 duizend dolar per jaar! Bob moet zich dan ook niet zolas ik, aan de politiek verantwoorden, maar aan de ouders en studenten. Dat lijkt mij wel een andere dynamiek opleveren. Zo kan bijvoorbeeld bij alle bachelor richtingen iedreen met een middelbareschool diploma toegelaten worden. Je hoeft geen portfolio te hebben, geen ervaring met dans of theater... De beslissing of dit een verantwoorde studiekeuze is ligt bij jezelf. Zo’n 250 studenten beginnen aaan het eerste jaar fotografie en ongeveer 125 studeren er na 4 jaar af. Bij de master was het lang ook mogelijk om vanuit elke vooropleiding toelating te doen, als je portfolio maar goed was. Daar komt nu verandering is omdat het toch te moeilijk bleek om mensen bij te spijkeren op achterstanden in bijvoorbeeld techniek of theorie. Daar worstelen wij soms ook wel mee. Uit onze gesprekken blijkt dat onze kijk op onderwijs en de toekomst van de fotografie heel dicht bij elkaar liggen. Bij StJoost zijn wel al verder met het onderwijs in het bewegende beeld . Natuurlijk hebben ook Amerikaanse studenten behoefte om zich daarin te ontwikkelen, maar zij hebben nog niet de juiste vorm gevonden. Dat geeft meteen een goede aanleiding voor de uitwisseling die wij beide heel erg zien zitten.
Terwijl ik hier van workshop naar afspraak wandel , zijn toevallig ook de studenten van de master beeldende kunst van StJoost in Chicago. Zij nemen deel aan een alternatieve kunstbeurs in een communitycenter ver van het opgepoetste downtown. Het is onzettend leuk om ze daar te ontmoeten en daardoor nog de sfeer van de wat rauwere kunstscene op te snuiven. Omdat er vrijwel geen staatsfondsen bestaan voor de kunst en private fondsen vooral voor prestigeuse kunstinstellingen ingezet worden, draait de alternatieve scene nog sterker dan bij ons om solidariteit en uitwisseling. Het maakt mensen heel erg open en cooperatief. Kennis, infrastructuur en diensten worden vrijelijk gedeeld, heilige huisjes zul je daardoor niet snel tegen komen. De studenten zullen nog twee weken in Chicago blijven en hebben nog twee andere tentoonstellingen in de maak. Ik reis vandaag naar New York om daar ontmoetingen te hebben met mensen van Parsons New School of Design en Pratt

Hmmmmmm....

Portfoliodag Master Fotografie AKV|St.Joost
20 mei, vanaf 10.00 uur, Nederlands Fotomuseum Rotterdam
Op donderdag 20 mei is er de mogelijkheid om in het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam je portfolio te laten zien en te praten over de mogelijkheden die de Master Fotografie biedt. Er zullen docenten, studenten en alumni aanwezig zijn met wie je je werk kan bespreken en al je vragen kan stellen.
Als je aan deze dag wilt deelnemen, meld je dan aan bij m.bestebreurtje@avans.nl

Met de foto van Emelda die haar babytje Perfect borstvoeding geeft heeft Marieke van de Velde bij PANL in de categorie Documentary een zilveren medaille gewonnen.
Hierbij komt de vraag op hoe je een 'single image' moet duiden in de context van documentaire. Wat gebeurt er met het beeld en het verhaal.
De foto is in Juni 2009 gemaakt in Zambia in opdracht van Unicef en behoort tot een serie waarin zij een aantal HIV-positieve moeders portretteerde die met medicijnen wisten te voorkomen dat hun nog ongeboren kinderen het HIV-virus zouden krijgen tijdens de bevalling. Valt dit nog in de categorie documentair?

Paul Graham - a shimmer of possibility in FOAM
2 april 2010 t/m 16 juni 2010

Deze tentoonstelling laat een selectie werken zien die Paul Graham in twaalf delen heeft gepubliceerd als a shimmer of possibility (steidlMACK 2007). Iedere simpele maar inventieve serie omvat een afwisselend aantal beelden, van één tot meer dan tien. Deze series met foto’s geven een levendig inzicht in gewone momenten in het leven van mensen die Graham op zijn reizen is tegengekomen. Een voorbeeld is een man die gras aan het maaien is of iemand die bij de bushalte staat te wachten. De foto’s overstijgen de nominale onderwerpen en beschrijven aspecten van het dagelijks leven dat door de fotograaf met aandacht en nieuwsgierigheid zijn toegekend. a shimmer of possibility is een oproep tot aandacht voor de korte, oneindige intervallen in het leven. Zoals Graham zelf stelt: ‘Misschien in plaats van aan de oever van de rivier te staan om water op te scheppen, is het beter om midden in de stroming te staan, om te zien hoe het water naar je toe komt, hoe het vloeiend langs je heen stroomt en aan de andere kant moeiteloos samenvloeit alsof je er nooit was.’

Gentlemen of Bacongo
Sapeurs uit Congo-Brazzaville verheffen mode tot de status
van religie. Met haute couture kleding bepalen zij hun identiteit.
Sapeurs worden door veel mensen bewonderd en ook gezien
als ware beroemdheden. Qua leeftijd, beroep, persoonlijkheid,
smaak en looks zijn ze allen verschillend, maar behoren
allemaal tot dezelfde unieke groep en culturele identiteit,
namelijk die van de SAPE (‘Société Aux Personnes Elégants’).

Fototentoonstelling Gentlemen of Bacongo 25 maart – 25 augustus 2010
Prins Claus Fonds Gallery
Herengracht 603, Amsterdam
Bezoektijden: ma – vrij 10.00u – 17.00u

Van 1 april tot en met 20 juni 2010 is in het Rembrandthuis de tentoonstelling In atmosferisch licht.
Het picturalisme in de Nederlandse fotografie te zien. Het picturalisme was eind negentiende, begin twintigste eeuw de eerste internationale artistieke beweging van het jonge kunstmedium fotografie. Beroemde Nederlandse fotografen als Henri Berssenbrugge, Bernard Eilers en Berend Zweers grepen voor hun foto’s terug op locale tradities uit de schilderkunst van de zeventiende en negentiende eeuw. Op de tentoonstelling is een keuze te zien van meer dan honderd van de mooiste picturalistische foto’s uit de Bijzondere Collecties van de Universiteit Leiden.

Hannes Wallrafen en Bert Verhoeff over horen en luisteren, kijken en zien, waarneming en herinnering
Op vrijdag 19 maart organiseert het UCK een fotografielezing. Te gast zijn audiograaf Hannes Wallrafen en fotograaf Bert Verhoeff.
"Audiografie en fotografie zijn beide sterke media in het documenteren van een gelaagde werkelijkheid. Geluid stelt de beleving centraal en doet een beroep op de duur van tijd, fotografie analyseert de werkelijkheid en vat haar samen in een moment. Een foto benadrukt het voorbij zijn."

Datum: vrijdag 19 maart 2010
Aanvang: 20.00 uur
Entree: € 7,50, Utrechts Centrum voor de Kunst
Locatie: Ganzenmarkt 14
Reserveren: (030) 233 99 44 of balieGM@uck.nl

Philip Ullrich
Untitled (Velvia), 2009

Sugary Photographs with
Tricks, Poses and Effects
19 March – 4 April 2010

A Festival on Photography
ANTWERP


Sugary Photographs with Tricks, Poses and Effects -
A festival on Photography

I hate nothing more than sugary photographs with tricks, poses and effects. So allow me to be honest and tell the truth about our age and its people. (August Sander, 1876-1964)

Taking the above quotation as a starting point for a festival on photography, 'Sugary Photographs with Tricks, Poses and Effects' will present an exhibition investigating the contemporary condition of photography.

An artistic climate in which technological progression has forced photography to enter a relatively new phase of its development, the digital, the medium itself is faced with the possibility to re-evaluate its means and modes of production. What is the medium-specific character of photography? Why do artists choose this medium and what forms of meaning can photography produce in an artistic context?

Involving over 50 international artists across 8 venues, SP W/T,P&E will attempt to provide a snapshot of photography in its present state. Including locations such as the NICC and the FotoMuseum of Antwerp as well as newly commisioned, temporary locations accross the city, it is the intention of the festival to create discourse on the medium and to provide insight into some of its contemporary manifestations. In addition to exibitions accross each venues there will also be film screenings, artists talks/lectures and performative events as well as a one-day symposium and book launch designed to enhance and expand upon the festivals themes.


Artists:

Paulien Barbas (NL), Ruth Van Beek (NL), Vincen Beeckman (BE), Johannes Bendzulla (DE), Beierle + Keijser (NL), Basje Boer (NL), Tomas Boiy (BE), Kristien Bosmans (BE), Axel Braun (DE), Chris Clarke (CA), Ian Corbett (UK), Bert Danckaert (BE), Frauke Dannert (DE), Lara Dhondt (BE), Fernfeld (DE), Moritz Fiedler (DE), Sebastian Freytag (DE), Ralf Grossek (DE), Michael Heym (DE), Oscar Hugal (BE), Sabrina Jung (DE), Bernd Kleinheisterkamp (DE), Kathrin Klingner (DE), Anouk Kruithof (NL), Alwin Lay (DE), G. Leddington (UK), Christoph Meier (AT), Christine Moldrickx (DE), Christian Odzuck (DE), Georg Parthen (DE), Colin Penno (DE), Goran Galic / Gian-Reto Gredig (CH), Fong Ponto (NL), David Price (UK), Re: Collective (BE), Abe Rechterschot (NL), Ryan Rivadeneyra (US), Jan Rymenants (BE), Adriana Salazar Arroyo (CR), Ohad Ben Shimon (ISR/FR), Mircea Tanacu (RO), Philip Ullrich (DE), Anu Vahtra (EE), Corinne Vionnet (CH), Yaniv Waissa (ISR), Wim Wauman (BE), Joachim Weischer (DE), Mariken Wessels (NL), Matthias Wollgast (DE)


For more information please visit http://www.sugaryphotographs.com

Door de gastles van Ine Gevers gisteren werd ik weer herinnerd aan het werk van Liza May Post. Mooie performance/fotografie/video

Vrijdag 5 maart om 22.50 op Nederland2 in het UUR van de WOLF/Nps

Op een van de vreemdste dagen van mijn leven hebben wij Jezus ontmoet. Na ons gingen een aantal oudere dames op de foto met hem. Een van hen moet huilen toen zij Jezus: This is the only themepark where it's ok to cry. Vijf minuten later had Jezus zich omgekleed en glipte in z'n shorts langs ons heen.
Holy Land Experience, Orlando, maandag 15 februari 2010

Eindelijk Avatar gezien!

Altijd leuk met fotografiestudenten op pad. Lichtbak en loupe voor niets mee genomen.

En soms lijkt Amerika erg op Amerika. Daytona Beach 11 februari 2010

Health Centre, Kissimmee, Florida

Volgende week naar Orlando, FL met de master studenten. Huizen gehuurd bij The Villa's at Zeven Dwarfs Lane. Kan het leuker?!

QuickscanNL #01 16-01-2010 - 24-05-2010


Wat zijn de meest actuele ontwikkelingen in de fotografie in Nederland? Het Nederlands Fotomuseum biedt elke vier jaar een impressie in de nieuwe tentoonstellingenreeks QUICKSCAN NL.


In deze eerste editie tonen ruim 25 fotografen en kunstenaars hun werk, niet ouder dan twee jaar en veelal nog niet eerder gepresenteerd. Kan een foto een performance, collage of installatie zijn? Nemen we definitief afscheid van de analoge fotografie? Hoe blijft het fotoboek overeind tussen de diversiteit van presentatievormen? QUICKSCAN NL#01 is een prikkelende momentopname van de fotografie in ons land.

Met werk van: Michael Anhalt/Meike Eggers, Kim Boske, Club Donny, Fw:, Rob Hornstra/ Arnold van Bruggen, Anouk Kruithof, Lucia Nimcova, Paulien Oltheten, Jaap Scheeren, Kim Bouvy, WassinkLundgren, Orna Wertman, Luuk Wilmering, Martine Stig, Katja Mater, Eva- Fiore Kovacovsky, Melanie Bonajo, Andrea Stultiens, Petra Stavast, Awoiska van der Molen, Bas Fontein, Wytske van Keulen, Jan Adriaans.

Samengesteld door: Frits Gierstberg, Hoofd tentoonstellingen Nederlands Fotomuseum


Orna Wertman © | Broken landscape, 2009